Gedrag Signaleren en Bijsturen: Effectieve Strategieën voor Leiders

Mensen die je organisatie onverwacht verlaten, maar die je niet kwijt wilt. Problemen die je dacht te hebben opgelost, maar die blijven terugkeren. Een stijgend ziekteverzuim, of stagnatie óndanks de aanwezigheid van medewerkers. Spanningen tussen teamleden. Deze situaties kom ik vaak tegen bij organisaties die ik begeleid. De vraag is: hoe let je op signalen om dergelijke zaken tijdig te onderkennen?

Gedrag beïnvloeden? Start met verklaren

Zoals we in onze vorige blog over leiderschap reeds schreven, is het belangrijk om gedrag te kunnen duiden. De mate waarin je gedrag kunt verklaren, is ook de mate waarin je het effectief kunt beïnvloeden. Het is dus zeer belangrijk om je hiervan bewust te zijn; met name wanneer het gedrag onder druk betreft. Wanneer we in een veld van ongemak komen – op het moment dat we eisen stellen aan onszelf en de ander waaraan we niet kunnen voldoen – treden er gedachten en gevoelens op die de grenzen en mogelijkheden van samenwerking en performance bepalen. Hoe ga je hiermee om?

Van observatie naar innovatie: vier hoekstenen

Wij kijken naar organisatieontwikkeling vanuit vier hoekstenen:

1. Observatie

Hierbij gaat het om datgene wat we zonder oordeel waarnemen. Dit is essentieel, omdat we alleen middels observatie inzicht krijgen in de wijze waarop een systeem functioneert of de manier waarop de realiteit zich ontwikkelt;

2. Purpose

Bij ‘purpose’ draait het om verbinding en de passie en zingeving van mensen in je organisatie. Het is essentieel dat je in verbinding bent met de ‘why’ en de toegevoegde waarde of missie van de organisatie;

3. Ontdekken

De derde hoeksteen heeft te maken met reflecteren en het doen van gezamenlijke ontdekkingen rond gedrag. Een centrale vraag is: welke patronen helpen ons en welke patronen zitten ons in de weg?

4. Innovatie

De bovenstaande hoekstenen cumuleren in de noodzaak om innovatief te denken, handelen en interacteren. Dit vraagt om leren en competentie-ontwikkeling. Daardoor wordt perceptie gestimuleerd, waardoor je in staat bent om de spanning tussen ‘purpose’ en performance te observeren en te overbruggen.

Het belang van observatie

De vier hoekstenen bieden je perspectieven op hoe de dingen gaan. Vanuit deze perspectieven kun je kijken naar signalen binnen je organisatie die bepaald gedrag reflecteren, waardoor je in staat bent om bijtijds te interveniëren. Hier komt het belang van de eerste hoeksteen, observatie, tot uitdrukking; dit is een randvoorwaarde om te kunnen ontdekken waar gedrag vandaan komt, waarna je actief kunt innoveren. Probeer daarom eerst om je zonder oordeel af te vragen wat voor gedrag je waarneemt en welke behoefte daarin wordt uitgedrukt. Het gaat niet alleen om de oppervlakte; het is vooral belangrijk dat je waarneemt en ontdekt wat erachter zit!

Frits Wilmsen